Fasciitis plantaris, een ontsteking van de peesplaat die niet verward moet worden met hielspoor, is een van de moeilijkst te behandelen klachten. Dannis van den Berg, onze fysiotherapeut, legt in dit artikel uit wat de oorzaken en symptomen zijn (wist je dat het dragen van slippers een oorzaak kan zijn?) en hoe dit te behandelen is, bijvoorbeeld met oefentherapie of dry needling.
Fasciitis plantaris is een ontsteking van de peesplaat die van het hielbeen naar de voorvoet loopt. Deze aandoening wordt regelmatig verward met hielspoor. Ondanks dat deze kwalen erg op elkaar lijken, verschillen ze wel degelijk van elkaar. Bij hielspoor is er geen ontsteking maar een verkalking ter hoogte van de aanhechting aan het hielbeen. Dit benige uitsteeksel veroorzaakt in veel gevallen echter geen klachten. Indien dit uitsteeksel het omringende weefsel gaat irriteren kan er een ontsteking ontstaan. Hielspoor is dus niet hetzelfde als fasciitis plantaris maar kan er wel toe leiden.
Hoe wordt fasciitis plantaris veroorzaakt?
Klachten gerelateerd aan fasciitis plantaris kunnen door verschillende redenen ontstaan:
– korte achillespees/kuitspieren
– overgewicht
– overbelasting veroorzaakt door veel sporten, staan en lopen
– niet goed ondersteunende en oude schoenen
Een andere veel voorkomende oorzaak zien we in de zomer, namelijk met het lopen op teenslippers. Tijdens de klapperende beweging die de voet maakt tijdens het lopen op slippers komt de hiel los van de slipper waardoor de peesplaat onder de voet op spanning komt te staan. Ook zorgt de klauwbeweging die de voet maakt om de slipper aan te houden ervoor, dat de peesplaat in de omgeving van de tenen overbelast raakt. Een derde reden is dat de voet niet goed wordt afgewikkeld, je maakt niet genoeg gebruik van de natuurlijke schokdemping van de peesplaat. Genoeg redenen om te waarschuwen voor het te veel dragen van slippers.
Symptomen
– pijn aan de onderzijde van de voet, op of rondom de plek van de aanhechting van de
peesplaat aan het hielbeen
– bij extra druk op dit punt wordt de pijn erger
– klachten tijdens het (hard)lopen en staan
– mogelijk is het hielkussen verdikt, is niet altijd het geval
– vaak startpijn bij opstaan uit bed
– het rekken van de peesplaat door het omhoog buigen van de tenen verergert de pijn
Behandeling
Er zijn verschillende mogelijkheden om fasciitis plantaris te behandelen. Opties om de klachten te verminderen zijn o.a. het terugdringen van overgewicht, het dragen van inlegzooltjes te dragen en de voet minder belasten.
Hieronder worden verschillende mogelijkheden uitgelicht:
Strassburg sock
De Strassburg sock is een sok die tijdens de nachtrust gedragen wordt waarbij de peesplaat onder de voet continu op spanning staat. Dit zorgt ervoor dat de peesplaat sneller herstelt.
Oefentherapie
Stretchen van de kuitspier d.m.v. twee verschillende oefeningen:
1. – zet het niet aangedane been een stap voor het aangedane been
– laat het bovenlichaam iets naar voren komen waardoor het gewicht op het voorste been leunt, zorg ervoor dat het achterste been gestrekt blijft met de hiel op de grond en voel de eerste rek (meer rek in de knieholte)
– houd de eerste voelbare rek 30 sec vast
– herhaal de oefening 5 keer per dag en voer ze dagelijks uit
2. – zet het niet aangedane been een stap voor het aangedane been
– laat het bovenlichaam iets naar voren komen, met een iets gebogen aangedane
knie en houd de hiel op de grond (meer rek rond de achillespees)
– houd de eerste voelbare rek 30 sec vast
– herhaal de oefening 5 keer per dag en voer ze dagelijks uit
Tennisbal onder de peesplaat
– zit met een tennisbal onder de voet en geef druk met de tennisbal in de peesplaat, ter hoogte van de bal van de voet, middenin de peesplaat en tegen het hielbeen en houd de druk 5 sec aan
– rol de tennisbal nu een aantal keer heen en weer tussen bal van de voet en hielbeen
Als de ontsteking van de peesplaat hersteld is dient de peesplaat versterkt te worden om recidieven te verminderen. Met de volgende oefening kan je de peesplaat versterken:
– ga op de onderste traptrede staan met de hiel over de rand van de traptrede heen
– ga vervolgens 10 sec op je tenen staan
– ga terug naar de beginpositie en houd deze positie 2 sec vast
– laat de hielen zakken tot je spanning in de kuitspier voelt en houd het 10 sec vast
– herhaal deze oefening 5 keer en 2 keer per dag
Shockwavetherapie
Shockwavetherapie wordt toegepast om het ontstoken weefsel in de voet te prikkelen zodat het natuurlijk herstel gestimuleerd wordt. Dit gebeurt door het toedienen van elektrische schokken. Shockwave therapie zal ondersteund moeten worden met oefentherapie.
Dry Needling
Als een klacht zoals fasciitis plantaris al langere tijd aanwezig is, zal er in de gehele keten van de lage rug tot de voet spanning aanwezig zijn. Door anders belasten lopen/staan, je wilt ten slotte geen pijn voelen, zal er in andere spieren ook spanning ontstaan.
Met dry needling kan je de trigger points in de gehele keten aanpakken waardoor je de spanning en de pijn vermindert en de patiënt weer beter kan belasten.
Tot slot
Fasciitis plantaris is een van de moeilijkst te behandelen klachten en het duurt vaak lang voordat deze hersteld is. De juiste aanpak is moeilijk omdat iedereen anders reageert, maar met een combinatie van de hierboven beschreven therapieën moet het herstel verbeteren. Belangrijk is dat als de ontsteking vermindert of weg is, je weer rustig opbouwt. Te vaak zie ik een recidief van klachten door te snel en te intensief belasten. Bouw het rustig op en LUISTER NAAR JE LICHAAM!
Dannis van den Berg
Fysiotherapeut HRR